28.03.2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan 2021/9387 Başvuru Numaralı 19/01/2023 Karar tarihli Anayasa Mahkemesi Kararında, Başvurucunun da aralarında olduğu yedi kişilik düzenleme kurulu tarafından, Kadıköy İskele Meydanı’nda “Marmara kent ve doğa mitingi” “kentsel dönüşüm ile mücadele” konulu bir toplantı düzenlemek amacıyla Valiliğe yapılan bildirimin Valilik tarafından “2911 sayılı Kanun’un 6.maddesi uyarınca belirlenen toplantı alanlarından biri olmadığı ve daha önce belirlenen alanlar dışında yapılan toplantıların kanuna aykırı sayılacağı” sebebiyle verilen ret cevabının iptali istemiyle açılan davanın reddedilmesinin Anayasa’nın 34.maddesi ile koruma altına alınan “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı”nı ihlal ettiğine karar verilmiştir.
Başvurucunun tercih ettiği bir mekanda toplantı yapmasına idarece izin verilmemesi, dolayısıyla etkinlik düzenleyeceği yeri belirleme serbestisinin idari bir kararla sınırlandığı somut olayda toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına müdahalede bulunulduğu kabul edilmiş; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin toplanma özgürlüğü hakkının AİHS’nin 11.maddesinin ikinci paragrafında belirtilen sınırlar dahilinde söz konusu toplantının zamanını, yerini ve davranış şeklini seçme hakkını içerdiğini kabul ettiği kararlarına atıf yapılmıştır.
Somut olayda Valilikçe -bildirimde bulunulan toplantı mekanı daha önce belirlenen toplantı ve gösteri yürüyüşü yer ve güzergahından olmasa bile- başvuruya konu toplantının içeriği, şekli, amacı, süresi, katılımcı sayısı, Kadıköy Sahil Meydanı’nda yapılacak bir toplantının güvenlik riski taşıyıp taşımadığı gibi hususlar esas alınarak bir değerlendirme yapılması gerekirken yalnızca toplantı mekanının idare tarafından belirlenen mekanlardan olmadığına dayanılması, aynı şekilde idare mahkemesi tarafından valilikçe tesis edilen idari işlemin hukuka uygun olduğu değerlendirilmişse de bu sonuca nasıl vardığını gerekçelendirme çabasına girişilmemiş olması sebepleriyle, başvurucunun toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına yapılan müdahalenin demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmadığı sonucuna varılmış ve Anayasa madde 34 ile güvence altına alınan “Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı”nın ihlal edildiğine karar verilmiştir.
Av.Berrak BARAN
